سه ضلع کاهش سرعت اینترنت در ایران
فرزاد فلاحیان
آرمان امروز : حدود ۵-۶ ماه قبل بود که وزیر ارتباطات و رئیس جمهور اعلام کردند که سرعت اینترنت چند صباحی بهدلیل ناآرامیهای روند کاهشی پیدا کرد و بهزودی به حالت عادی خود بر میگردد، اما امروزه بسیاری از کسب و کارها، استارتاپها و… نمیدانند در این وضعیت چه کار کند. با این حال طی ماههای اخیر نه تنها سرعت اینترنت و شبکههای اجتماعی پرمخاطب به حالت قبل بازنگشت، بلکه هر ماه سرعت اینترنت به شکلی معناداری کاهش یافت. اما برخلاف تصور عامه مردم که فکر میکنند این کاهش سرعت دلایل سیاسی دارد، رویه فوق بیشتر جنبه فنی و علمی دارد. چرا؟ پاسخ ساده است… از سویی پهنای باند اینترنت بین الملی ورودی کشور کفایت این حجم از درخواستها را نمی کند. ازسویی فیلترینگ و استفاده از VPN که روی هر تلفن همراهی وصل است، عاملی است برای کاهش این سرعت و از طرفی زیر ساختهای فنی ما در ایران به دلیل تحریمها به شدت قدیمی و فرسوده شده، از سوی شرکت های خارجی پشتیبانی نمیشود. اینها سه ضلع مثلثی هستند که باعث کاهش سرعت اینترنت شده اند. بهخصوص آنکه هر روز بر درخواست های دریافت اینترنت افزوده می شود.
ولی چرا نمیتوان حداقل بخشی از این مشکلات را حل کرد؟ مثلا چرا نمیتوان پهنای باند بین المللی بیشتری را خرید یا محدودیتهای فیلترینگ کشور را کاهش داد. بخشی از این موارد مانند موضوع فیلترینگ به خاطر بحثهای امنیتی قابل اصلاح و تغییر و بخشی دیگر به خاطر قوانین شرکتهای مربوطه، قابل اجرا نیستند. به این معناکه براساس اساسنامه و قوانین شرکت مخابرات، این شرکتها فقط در صورتی میتواند اینترنت از سایر کشورها خرید کند که پول آن را مثلا ۲-۳ ساله بپردازند، در حالیکه هیچ فروشندهای حاضر نمیشود که کالای خود را الان به شما بفروشد و پول آن را چند سال بعد دریافت کند! بنابراین بهدلیل مشکلات حقوقی و قوانین موجود، بهخصوص در بخش قراردادها شرکت مخابرات نمیتوانند عملا پهنای اینترنت بیشتری را خریداری کنند. این در حالی است که تاکنون نیز تلاشهای صورت گرفته برای اصلاح قوانین موجود و اساسنامه شرکت مخابرات،اما بینتیجه مانده است، چراکه احتمالا این تغییرات که میتواند منتج به افزایش پهنای باند اینترنت شود، باعث خواهد شد تا منافع کلان و سرشار بسیاری، به خطر بیافتاد!. از سویی گروهی از شهروندان مدعیاند که اگر اینترنت ملی راه اندازی میشد، امروز شاهد این چنین وضعیتی نبودیم که با کمبود پهنای اینترنت مواجه باشیم. این در حالی است که اولا با وجود هزینههای نجومی، هنوز زیر ساختهای اینترنت ملی فراهم نشده و ثانیا انتقال اطلاعات اینترنتی که ۳۰-۴۰ سال است در جهان و ایران سابقه دارد، به اینترنت ملی به سادگی و در طول یکی– دو سال ممکن نیست. ضمن آنکه از اینها که بگذریم زیر ساختهای داخلی ما هم بسیار فرسوده است. از کابل های انتقال اینترنت گرفته تا مودم های خانگی و… بدین ترتیب نه تنها نباید امیدوار به افزایش سرعت اینترنت بود که حتی برعکس، باید منتظر بود تا شاهد قطعیهای جدی این شبکه بین المللی و اختلال در اینترنت در آیندهای نزدیک باشیم.